Η Ειδική Διαπαιδαγώγηση έχει σκοπό την πρόληψη, αξιολόγηση και αντιμετώπιση Μαθησιακών Δυσκολιών ή Δυσλεξίας. Μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να συναντήσουμε σε παιδιά τυπικής ανάπτυξης ή να εμφανίζονται στα πλαίσια Διαταραχών της Επικοινωνίας και του Λόγου, Νοητικής Υστέρησης ή Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας. Πιο συγκεκριμένα εμφανίζονται:
- Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες
- Γενικές μαθησιακές διαταραχές
- Δυσλεξία
- Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας (ή/ και Παρορμητικότητα)
- Δυσκολίες στο χωρικό και χρονικό προσανατολισμό
- Δυσκολίες στην κατανόηση αντιστοιχιών-συσχετισμών
- Δυσκολίες στην κατηγοριοποίηση
- Δυσκολίες στην κατανόηση εννοιών μεγέθους και ποσότητας
Το ειδικό παιδαγωγικό πρόγραμμα είναι εξατομικευμένο και προσαρμόζεται στις ικανότητες, δυσκολίες και ανάγκες του κάθε παιδιού ή εφήβου, όπως προκύπτουν από την αξιολόγηση. Με βάση τη διαγνωστική αξιολόγηση γνωστοποιούνται οι τομείς στους οποίους οι ικανότητες του παιδιού είναι ελλιπώς καλλιεργημένες και έτσι καταρτίζεται ένα πρόγραμμα για τη συγκεκριμένη καλλιέργεια αυτών. Η αντιμετώπιση του παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες είναι μια σύνθετη και συχνά μακρόχρονη διαδικασία, η οποία στοχεύει στο να βοηθήσει το παιδί να ξεπεράσει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στην ανάγνωση, τη γραφή, την αρίθμηση και τη γραπτή έκφραση, να βελτιώσει τις ικανότητες που συνδέονται με τη σχολική μάθηση αλλά και να απαλύνει τις συναισθηματικές δυσκολίες που το συνοδεύουν.
Το παιδί διδάσκεται, κατά περίπτωση, τον τρόπο αποκωδικοποίησης, οργάνωσης και συντονισμού της πληροφορίας που σχετίζεται με τη μάθηση και τις τεχνικές για την γνώση και την κατανόηση για το επίπεδο και τις δυνατότητες της σκέψης, για τον τρόπο επεξεργασίας των πληροφοριών και την οικοδόμηση της γνώσης.
Στόχοι του προγράμματος είναι η ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων του παιδιού (μνήμη, λογική σκέψη, συγκέντρωση) και η συστηματική αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών με την ανάπτυξη της γραφής, ορθογραφίας, ανάγνωσης και αρίθμησης. Πιο συγκεκριμένα ένα πρόγραμμα ειδικής διαπαιδαγώγησης περιλαμβάνει:
- Βελτίωση της Ανάγνωσης και Ορθογραφίας
- Καλλιέργεια της φωνολογικής συνείδησης, για να μη συγχέονται γράμματα
- Ανάπτυξη και εμπλουτισμός λεξιλογίου
- Εκμάθηση των γραμματικών και ορθογραφικών κανόνων
- Εκμάθηση της θεματικής ορθογραφίας
- Εξάσκηση στην παραγωγή, σύνθεση και ετυμολογία των λέξεων
- Μεθοδολογία Έκθεσης
- Διδασκαλία Περίληψης κειμένου
- Διδασκαλία τεχνικών για την κατανόηση και απομνημόνευση του περιεχομένου των κειμένων κλιμακούμενης δυσκολίας
- Εφαρμογή Προγράμματος οργάνωσης μελέτης των μαθημάτων
- Ενίσχυση των αντιληπτικών ικανοτήτων (μνήμη, σειροθετική ικανότητα, λογική σκέψη, οπτική αντίληψη) και εκμάθηση των γνωστικών εννοιών, κ.α.)
- Εφαρμογή προγραμμάτων τροποποίησης συμπεριφοράς, εκμάθηση ορίων και αύξηση της συγκέντρωσης και τη σταθερότητας και της οργάνωσης, μείωση της έντονης διέγερσης.
- Εκμάθηση προμαθηματικών – μαθηματικών εννοιών και βασικών πράξεων.
- Ψυχολογική στήριξη του παιδιού για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και ανάπτυξη του αισθήματος επιτυχίας.
Η συνεργασία με το σχολικό περιβάλλον του παιδιού και η ενεργός συμμετοχή των γονέων στο πρόγραμμα αποκατάστασης αποτελούν σημαντικούς παράγοντες που συμβάλλουν στην επιτυχία του προγράμματος. Επιπρόσθετα το πρόγραμμα αποσκοπεί στην βελτίωση της αυτοεκτίμησης και την πρόληψη συνακόλουθων συναισθηματικών διαταραχών.
Η μελέτη των σχολικών μαθημάτων σε παιδιά με δυσκολίες στην μάθηση παρέχεται προαιρετικά και εξαρτάται απ’ τις ανάγκες του παιδιού.